युरिनरी ट्रॅक्ट इन्फेक्शन
UTI हे इन्फेक्शन व्हायरल किंवा बॅक्टेरियल असते. विशेषतः ’‘इ“ कोलाय नावाच्या बॅक्टेरियामुळे होणारे इन्फेकश्‍न जास्त प्रमाणात आढळते. लहान मुले व स्त्रियांमध्ये मूत्रमार्ग लहान असण्याने संसर्ग खूप लवकर होतो. किडनी, युरेटर, ब्लॅडर, प्रोस्टेट यांच्या इन्फेक्शनबरोबर यूटीआय आढळू शकतो.
लघवी जास्त वेळ थांबवून ठेवल्यामुळे, अस्वच्छतेमुळ, अस्वच्छ पब्लिक टॉयलेटचा वापर केल्यामुळे युटीआय होऊ शकतो.
लक्षणे- दाह व जळजळ होते. सारखे लघवीला जाण्याची इच्छा होते. ओटी पोटात दुखते.
लघवीचा रंग गदड पिवळसर किंवा लालसर असतो. प्रमाण कित्येकवेळा जास्त तर क्वचित कमी असते. खराब वास येतो. रक्त व पू सुध्दा आढळतो. कंबर, पाय दुखतात. संसर्ग वाढल्यास थंडी वाजून ताप येतो. वारंवार उलट्या होतात. ही व्याधी जुनाट असल्यास हीच लक्षणे कमी तीव्र असतात.
उपचार- सहा सात वर्षाच्या शर्मिष्ठाला युटीआयचा सारखाच त्रास व्हायचा. नेहमीच अँटीबायोटिक्सचा कोर्स करावा लागायचा. परंतु विकाराचे पूर्णतः निराकरण व्हायचे नाी. सारखी शाळा चुकायची त्याशिवाय होणार्‍या वेदना व तापामुळै उलट्यांमुळे हवालदिल होणारी शर्मिष्ठा पाहून तिचे आईवडिलसुध्दा जेरीस असले होते. तिला होमिओपॅथिक उपचार द्यायचे ठरल्यावर लक्षणांच्या संपूर्णतेनुसार व व्यक्ती वैषिट्यानुसार काही औषधे सहा महिने द्यावी लागली, त्यानंतर मात्र आजतागायत शर्मिष्ठेला कसलाच त्रास नाही.
घरगुती उपचार- काकडी, मध व लिंबु रस तसेच बार्लीवॉटर, शहाळे, शेवग्याच्या फुलांचा रस, आवळ्याच्या झाडाच्या सालीचा काढा, वेलदोड्याच्या काढा उपयुक्त असतो. लोकाकढे तूप घालून चांगला भाजलेला ओवा चिमूटभर सैंधव घालून रोज रात्री चावून खावा. मूत्रमार्गामधील वेदना कमी होतात. लघवी साफ होत नसल्यास एक चमचाभर उगाळलेले चंदन कपभर थंड दुधात घालून प्यावे.
इतर- भरपूर पाणी प्यावे. उष्ण प्रवृत्तीचा आहार टाळावा. कायमस्वरूपी उपचारांसाठी तज्ज्ञांची मदत घ्यावी. स्वच्छता ठेवणे व स्वच्छ टॉयलेटचा वापर करणे उपचारांचाच एक भाग मानावा लागेल. खूप वेळ लघवी रोखून ठेवणे अहितकारक असते.
